Waarom een digitale 3D-representatie van de bestaande situatie essentieel is.
De kwaliteit van een ontwerp* hangt grotendeels af van hoe goed het wordt ingepast in de bestaande situatie—zeker in een complexe leefomgeving zoals Nederland. In een woestijn kun je mogelijk nog wegkomen met een Elementair Ontwerp (EO) als een Voorontwerp (VO), maar hier, of elders in Europa, is dat simpelweg niet voldoende.
Ter referentie: wat is een VO?
Een VO (LOD 200 – RVOI-fase Voorontwerp) heeft als doel het ontwerp 3D ruimtelijk vast te stellen en vast te leggen. Hierbij staat het 3D-ruimtebeslag van zowel bovengrondse als ondergrondse functionaliteiten centraal. Het idee is dat, zodra dit ruimtebeslag is vastgesteld, de verdere technische uitwerking en detaillering in de volgende fase (LOD 300 – RVOI-fase Definitief Ontwerp) kan plaatsvinden zonder significante impact op raakvlakken en daarmee de scope van andere systemen en objecten.
Het is cruciaal om te voorkomen dat bijvoorbeeld het 3D-profiel van wegen in de DO-fase (LOD 300) nog wijzigt, met gevolgen voor de scope van kunstwerken en andere disciplines binnen een project(organisatie). Een VO (LOD 200) vormt daarom het fundament voor de verdere detaillering in de DO-fase.
Waarom een accurate digitale 3D-representatie onmisbaar is
Zonder een nauwkeurige representatie van de bestaande situatie is dit proces simpelweg niet haalbaar! Tenzij je bereid bent het risico te nemen dat je VO-uitgangspunt in de DO-fase een eigen leven gaat leiden—en daarmee ook je grip op het budget voor engineeringskosten verliest.
Alleen opensource data uit bijvoorbeeld de BGT of DTB is niet voldoende. Door een digitale terreinmeting en verplichte onderzoeken, zoals een quickscan flora & fauna en een verkennend bodemonderzoek, krijg je veel meer inzicht in de bestaande situatie. Deze waardevolle informatie leg je vast in een digitale 3D-representatie**, zodat je deze kunt relateren aan het ruimtebeslag van de toekomstige situatie (VO).
Deze analyse kan cruciale kostenbepalende aandachtspunten blootleggen, zoals:
- Bodemgesteldheid – Heeft de bodem extra stabilisatie nodig?
- Beschermde soorten – Zijn er ecologische beperkingen?
- Ondergrondse obstakels – Liggen er kabels, leidingen of funderingen in de weg?
- Grondwaterpeilen – Heeft dit impact op het ontwerp of de bouwmethode?
- XY & Z (hoogte) ligging kunstwerken – Wegalignement afgestemd op scandata?
Die laatste kan de ligging van het horizontale en verticale alignement beïnvloeden en daarmee direct het geraamde budget voor aanpassingen aan het kunstwerk, grondwerk en andere infrastructurele ingrepen.
Geen zicht = geen grip op risico’s
We kunnen nog veel meer voorbeelden geven, maar de boodschap is duidelijk: zonder een complete en accurate 3D-representatie van de bestaande situatie werk je met een onvolledig beeld van alle raakvlakken.
- Een onvolledig beeld leidt tot blinde vlekken in het risicobeheer.
- Deze onzichtbare risico’s resulteren in onvoorziene kosten—vaak pas tijdens de uitvoering.
Een inhoudelijk sterk en vakkundig BIM engineer roept: “Als het object niet in de 3D-bestaande situatie staat, bestaat het buiten ook niet!” Zo stimuleert de BIM engineer een bewustere werkwijze: als je geen volledig zicht hebt op alle aanwezige objecten, is het onmogelijk om een goed doordacht ontwerp te maken.
Voorkom verrassingen, bespaar kosten
Investeer in een nauwkeurige en gedetailleerde 3D-representatie van de bestaande situatie. Hoe eerder je begint, hoe beter je risico’s kunt beheersen en hoe minder verrassingen en onverwachte kosten je tegenkomt in latere projectfasen.
Helaas blijkt in de praktijk dit cruciale onderdeel nog te vaak over het hoofd wordt gezien, met als gevolg onnodige kostenoverschrijdingen. Probeer dit te voorkomen door de uitwerking van de bestaande situatie net zoveel aandacht te geven als de uitwerking van het ontwerp.
Toelichting
* Voor ontwerp maken we onderscheid tussen een ‘fase-ontwerp’ en een ‘eindontwerp’. Het eindontwerp is de digitale 3D-representatie van de toekomstige eindsituatie. Fase-ontwerpen zijn de digitale 3D-representaties van één of meerdere kortstondige situaties die ontstaan door BLVC-eisen en verkeersfaseringsplannen.
** Wij definiëren een digitale 3D-representatie van de bestaande situatie als een multidisciplinair, informatierijk 3D-model. Dit model bevat minimaal de volgende objecttyperingen: rij-, vaar- en spoorwegen, grond en bodem(kwaliteit), flora en fauna, grond- en oppervlaktewater(kwaliteit), civiele kunstwerken en constructies, bouwkundige bouwwerken, kabels en leidingen, ondergrondse inrichting en obstakels (inclusief NGE), straatmeubilair en installaties.
